Biblia Gutenberga

Spośród około 200 egzemplarzy pierwszej książki, jaką Jan Gutenberg wydrukował w latach 1452-1455, do dzisiejszych czasów przetrwało 48, w tym 20 kompletnych. Jeden z nich, dobrze zachowany (jak na swój wiek), znajduje się w Polsce, w Pelplinie, w zbiorach tamtejszego Muzeum Diecezjalnego. Gutenbergowskie wydanie biblii ma formę dwutomową, zawiera jej łacińskie tłumaczenie, tzw. Wulgatę. Tekst został wydrukowany w dwóch kolumnach na każdej stronie, w układzie 42-wierszowym. W egzemplarzu pelplińskim (papierowym) czcionki są świetnie czytelne, bardzo dobrze zachowały się barwne inicjały. Skórzane oprawy i metalowe okucia obu tomów również zachowały się w dobrym stanie.

Fundacja Orlen dla Pomorza oraz Fundacja PKO sfinansowały projekt badań i konserwacji tego unikalnego i bardzo wartościowego obiektu. Miałem przyjemność wykonać badania światłotrwałości wybranych elementów dzieła oraz zarejestrować obrazy multispektralne niektórych kart. Dobra wiadomość jest taka, że niską światłotrwałość mają jedynie linie tekstu (prawdopodobnie zapisane atramentem żelazowo-galusowym) na wyklejce zamocowanej na grzbiecie oprawy jednego z tomów. Inne testowane nośniki pisma, zdobienia i druk (czarny i czerwony) oraz sam papier wykazują dużo większą odporność na niszczące działanie światła. Wyniki obszernego programu badań i działań konserwatorskich* trafią niedługo do internetu i na pewno znajdzie się tutaj odpowiedni odnośnik. Na razie - kilka zdjęć z lipcowej sesji pomiarowej MFT i MSI.

*Ratujemy pelplińską biblię Gutenberga - interdyscyplinarny projekt badawczy, konserwatorski, upowszechniający i ekspozycyjny, poświęcony pelplińskiemu dwutomowemu wydaniu Biblii Gutenberga.

Na zdjęciach widoczne są - best of the best - dr dr Jolanta Czuczko i Dorota Jutrzenka-Supryn z Zakładu Konserwacji Papieru i Skóry UMK w Toruniu, główne wykonawczynie prac konserwatorskich w projekcie.